Oh ne, opet te dosadne afte – Zašto nastaju afte?

-

Promjene na sluzokoži usne duplje mogu da budu veoma bolne i stalno se vraćaju tokom života. Afte u grlu ima više od 25% populacije, prvi put se pojavljuju u djetinjstvu ili adolescenciji…

O aftama se uglavnom ne govori, ali mnogi ljudi muku muče sa bolnim ranicama u ustima. Najčešće nastaju na unutrašnjoj strani usana i obraza, a mogu da se nađu i na rubu jezika. Veoma su bolne, čak i pri najmanjem pokretu sluzokože, pa stvaraju problem i prilikom jela.

- Google oglasi -

Afte ili ulceracije javljaju se kod djece i odraslih, može da bude samo jedna ili nekoliko istovremeno. Prvi put se obično pojave u djetinjstvu ili adolescenciji i vraćaju se tokom života. Imaju okrugao ili ovalni oblik, žućkaste naslage na dnu i crvenim prstenom su odvojene od sluzokože.

Afte u grlu

Zašto nastaju afte?
Preciznog odgovora nema, a kao mogući uzrok se navodi nasljedni faktor i promjena u ćelijskom imunitetu. Nastaju i kao posljedica stresa, neuroza, avitaminoza, nedostatka željeza, folne kiseline, vitamina B1 ili B12. Može i zbog loše higijene usta i zuba. Ali, prilikom dijagnostikovanja treba biti veoma oprezan, jer nije svaka ranica u ustima afta.

Kada se pojavljuju ranice u ustima, koje nisu afte?
Do tih promjena dolazi zbog pojedinih bolesti i kada se izliječe, povlače se i ranice. Na primjer, kod anemije koju karakteriše nedostatak željeza ili vitamina B, u usnoj duplji mogu da se pojave ranice u ustima. Kada se željezo i vitamin B nadomjeste, ranice se povlače. Koji su još razlozi nastanka ranica u ustima pročitajte ovdje.

Također, mogu da se jave i kod kožnih bolesti, bolesti organa za varenje poput Kronove bolesti, celijakija ili nekog drugog obolenja sistema za varenje, ali i kod bolesti vezivnog tkiva. Ulceracije se javljaju i zbog virusnih infekcija, sifilisa i tuberkuloze ili su posljedica neželjenog dejstva određenih lijekova. Ove ranice se više ne pojavljuju kada se bolest izlječi, dok se afte periodično javljaju tokom cijelog života.

- Google oglasi -

Pastile, koje se sisaju zbog bolova u grlu, mogu da ublaže i tegobe koje prate afte. Važno je da sadrže anestetik i da se ne uzimaju više od tri na dan. Izbjegavajte one sa benzokainom, jer ovaj sastojak kod nekih osoba otežava protok kiseonika u tkivu. Ukoliko ste preosjetljivi na acetilsalicilnu kiselinu (aspirin), izbjegavajte one koje sadrže benzidamin. Osobe sa dijabetesom mogu da koriste pastile bez šećera.

Kako se manifestuju afte?
Zavisno od kliničke manifestacije mogu biti afte minor, afte major i herpetiformne. Svima je zajedničko da su bolne i da se iznova vraćaju. Mogu da se jave po cijeloj usnoj duplji, osim na gingivi, na tvrdom nepcu ili dorsumu jezika, odnosno gornjoj površini jezika.

Afte minor su najmanje, u prečniku do jednog centimetra, javlja se jedna ili više, traju od sedam do deset dana. Spontano zarastaju bez vidljivog ožiljka. S druge strane, afte major su veće od jednog centimtra u prečniku, traju duže od mjesec dana i zarastaju sa ožiljkom. Za njih je neophodna terapija lokalna aplikacija kortikosteroida.

Kakve su herpetiformne afte?
One podsjećaju na herpesnu infekciju, a mogu da se jave i u sklopu sistemskih bolesti. Češće su kod žena, javljaju se kao tačkaste, umnožene ranice nepravilnog oblika. Najčešće su na unutrašnjoj strani jezika. Liječenje može biti lokalno ili kombinovano sa terapijom za sistemsku bolest, što se dokazuje laboratorijskim analizama i drugim dijagnostičkim procedurama.

Nekada su potrebna i dopunska ispitivanja, pogotovo ako se radi o upornim aftama ili aftama koje ne reaguju na standardnu kortikosteroidnu terapiju. Cilj terapije je prije svega da smanji bol, skrati trajanje ulceracije i produži interval između dva javljanja. Istovremeno, moraju se ukloniti svi faktori koji do afti dovode, ako postoje sistemske bolesti, moraju se staviti pod kontrolu. Osim toga, važno je da se obrati pažnja na vrijeme zarastanja, ukoliko je duže od dvije nedjelje, obavezno bi trebalo otići specijalisti oralne medicine, jer takve ranice mogu da ukažu na malignitet.

Može li da se spriječiti vraćanje afti?

Terapijom može da se prorijedi, ali je važno da se vodi računa o oralnoj higijeni. Za pranje zuba se preporučuju meke četkice, izbjegavaju se paste koje sadrže NLS, odnosno natrijum-lauril-sulfat. U ishrani bi trebalo izbjegavati začinjenu hranu, u nekim situacijama i mlijeko.

>> Narodni lijek i prevencija za afte

Ne treba konzumirati alkohol i duhan. Također, bitno je eliminisati lokalne iritacije, kao što su oštre ivice zuba, a neophodno je i sluzokožu zaštititi od kukica i bravica ortodonskih aparata. Neophodno je da se zamjene i amalgamske plombe i saniraju loši protetski zahvati. Konačno, važno je da se stres stavi pod kontrolu. Zanimljivo je da se afte gotovo ne javljaju kod pušača, ali kod bivših pušača se javljaju istim tempom kao i kod nepušača.

Afte u grlu najčešće se javljaju između 20. i 40. godine i u tom periodu čak u 85% kod žena, a 60% ljudi ih ima najmanje jednom godišnje. Genetika igra značajnu ulogu. Istraživanja pokazuju da se u 42% slučajeva afte javljaju među članovima iste porodice, a čak u 90% slučajeva ih nasljeđuju od majke i oca. Ako ih nisu imali roditelji, rizik da će se pojaviti je svega 20%.

>> Kako se liječe afte u ustima

Važno je spomenuti da afte nisu zarazne i ne mogu se prenijeti na drugu osobu. Češće se pojavljuju kod mlađih, a zatim prorjeđuju do potpunog povlačenja u starosti.

- Google oglasi -

Novi Sadržaj

Majčina dušica (Thymus serpyllum)

Majčina dušica (Thymus serpyllum L.) u narodu poznata još kao "babina dušica" ili "materinka" je trajna biljka iz porodice...

Maslačak (Taraxacum officinale)

Maslačak (Taraxacum officinale) je trajna zeljasta biljka iz porodice glavočika (Asteraceae), s vrlo razvijenim korijenom iz kojega raste rozeta...

Vitiligo: vrste, simptomi, uzroci i liječenje

Bolest se može javiti u bilo kojoj životnoj dobi, u svim rasama i u oba spola. Vitiligo je stanje...

Prirodni eliksir ljepote i zdravlja – Za šta je dobro koristiti kantarionovo ulje

Kantarion ili gospina trava je biljka koja ima mnoga ljekovita svojstva, bere se u maju i junu u vrijeme...
- Google oglasi -

Proljetna alergija, borba s peludom i oslobađanje od neugodnih simptoma

Za neke je proljeće izvor radosti i dobrog raspoloženja, a za druge je sezona muke i patnje. Naime, sve...

Rosopas (Chelidonium majus)

Rosopas (Chelidonium majus) u narodu poznata još kao “rusa” ili “zmijino mlijeko”, dolazi iz porodice Makovki (Papaveraceae). Ime rodu...

Ovo morate pročitati

Banana štiti od anemije

Osim što podiže dobro raspoloženje i vraća nam energiju,...

Mišićna distrofija – Uzroci, simptomi, vrste i liječenje

Mišićna distrofija je skup nasljednih, progresivnih oboljenja mišića koji...
- Google oglasi -

Možda vas zanima? PREPORUČENO
Preporučeno za vas